{
    "title": "Beşeri Dokular",
    "image": "https://www.doku.gen.tr/images/beseri-dokular.jpg",
    "date": "20.01.2024 15:50:15",
    "author": "Kürşat YILDIRIM",
    "article": [
        {
            "article": "<div><b>Beşeri Dokular,</b> Tabiat ve insan arasında meydana gelen etkileşimleri; ölçme, karşılaştırma, neden ve sonuç ilişkisine bağlı olarak inceleyen ve araştıran neticelerini analiz ettikten sonra sendezleyerek ortaya çıkaran coğrafya biliminin konusunu oluşturan insan yapıtları beşeri dokulardır. Coğrafya dokusunun merkezinde bulunan insan bütün coğrafya denklemlerinde en merkezi temel yapıdadır. Bu nedenle insanların bulunduğu coğrafya da degomrafik durum, nüfus miktarı, nüfusun yayılma şekli, dağılımı etkileyen süreçler beşeri dokuların oluşum ve değişiminde önemli rol oynar.</div><div><br></div><div>Nüfus yoğunluğunun ekonomik ve sosyo kültürel yapısı ve değişken oluşu beşeri dokuların değişmesine neden olur. İnsan yaşamına konu olan coğrafyalar da insanların hayatlarını sürdürme, daha konforlu bir yaşam için yapmış oldukları faaliyetler beşeri dokuların konusudur. Yaşam coğrafyasında meydana gelen olaylar beşeri olaylar, yapılar beşeri dokular, çevre ise beşeri çevre adını alır. Beşeri dokuları oldukça fazla sınıflandırmak mümkündür.</div><div><br></div><div><b>Beşeri dokular nelerdir?</b></div><ul><li><b>Turizm dokusu,</b> Tabiat ile insan arasında meydana gelen ilişkilerde turizmi etkileyen doğal ve beşeri bütün yapıtlar turizm dokusunun ilgi alanındadır.</li><li><b>Yerleşme dokusu,</b> İnsanların nerelerde yerleşik kaldığı, yerleşim yerlerine etki eden çevresel faktörlerin insan ile olan ilişkilerini inceler ve araştırır.</li><li><b>Nüfus dokusu,</b> İnsanların yaşamsal alanlarda nerelere dağıldıklarını, cinsiyet, medeni hal, yaş, kariyer durumu, doğum, ölüm, göç vs. Olayları inceler, araştırır ve istatistikler hazırlar.</li><li><b>Tarım dokusu,</b> Tarımsal çalışmaların, insanın diğer faaliyetleri üzerindeki etkisini, yeryüzü şekillerinin, tarımsal alanlara olan etkisini, tarıma elverişli toprak analizlerini, iklimsel değişimlerin tarıma olan etkisini ve tarımsal üretimde kullanılan yöntem ve sistemleri inceler ve araştırır.</li><li><b>Sanayi dokusu,</b> Sanayi ile ilgili faaliyetleri, yerleşim alanlarına dağılım şekilleri ve nedenlerini inceler ve araştırır.</li><li><b>Enerji dokusu,</b> Doğal enerji kaynakları ve insanın yapay olarak elde ettiği enerji potansiyelinin birbiri ile olan ilişkilerini, enerji kaynaklarının dağılışını, enerji elde etmek için ortaya çıkan maliyetleri, enerjinin ortaya çıkarılması sırasında oluşan sorunları ve yaşamsal çevre ile olan lişkilerini inceler ve araştırır.</li><li><b>Ulaştırma dokusu,</b> yerleşim alanları ile doğal alanlar arasında ulaştırma ve nakliye işlemlerini, yolların dağılımını, ulaşıma etki eden faktörleri, teknolojik gelişmelere bağlı ulaşım ile ilgili yeni sistemlerin kullanımı ve buna bağlı sorunların araştırılmasını gerçekleştirir.</li><li><b>Sağlık dokusu,</b> Genel sağlık politikası, sağlık uygulamaları ile ilgili sorunlar, hastalıklar ile coğrafik doku arasındaki ilişkileri inceler ve araştırır.</li><li><b>Siyasi doku,</b> Siyasi örgütlenmelerin yerleşik bölgelere olan etkisi, doğal yaşamsal alan ve toplumların birlikte yaşarken karşılaştıkları sorunları inceler, araştırır ve sorunlara çözümler arar.</li></ul><div><b>Yaşamsal dokunun oluşturulması ve yerleşim</b></div><div><br></div><div>Beşeri dokuların oluşması insanın yerleşik düzene geçmesi ile hız kazanmıştır. Yerleşme; ikamet edilen ve barınılan yerlere verilen isimdir. Yerleşimi etkileyen faktörler aşağı da sıralanmıştır.</div><div><br></div><div><b>İklim,</b> yaşamsal çevrenin ve yerleşim alanının kurulmasını etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Yaşamsal alanlar içinde ılıman iklim kuşağının bulunduğu bölgeler beşeri dokuların geliştirilmesi için uygun bölgelerdir. Çok soğuk ve çok sıcak bölgelerde beşeri dokular daha azdır.</div><div><br></div><div><b>Yerleşim yerinde yüzey şekilleri,</b> çok yüksek yerler, sarp kayalıklar, derin vadiler yerleşke kurulması için uygun ortamı barındırmaz, dolayısı ile yaşamsal beşeri dokuya uygun olmaz.</div><div><br></div><div><b>Toprağın verimliliği ve su kaynakları,</b> en önemli unsurlar diyebiliriz, çöllerde, tuzlu çorak topraklarda, sel baskınlarına müsait yerlerde beşeri doku oluşturulmaz, daha çok akarsu kıyıları ve verimli tarım alanlarının bulunduğu bölgeler yaşamsal doku için müsaittir. Fakat İklimsel nem ve sıcaklığın çok fazla olduğu Ekvator kuşağındaki nehir ve diğer akarsu kıyılarında yaşamsal doku çok azdır. Bu nedenle bu bölgelerde beşeri doku daha azdır.</div>"
        }
    ]
}