Ağaç Dokusu
Ağaç Dokusu; Bir ağacın gerçekten canlı olan biricik kısmı, kabuğun altında ve odunun yüzeyinde olan ince hücre tabakasıdır, bu ince hücre tabakası ise doku tabakası ya da ağaç dokusu olarak adlandırılır. Bitkilerde görülen çeşitlilik; bitki büyümesindeki farklılıklar dışında ağaç dokusunu oluşturan hücrelerin belirli organ ve dokularda farklı işlevler görerek yapılarında farklılıklar meydana getirmesi ile oluşmaktadır.
Dokuların gelişimini sağlayan en önemli etkenlerden biri sudur. Bütün canlı varlıklar gibi ağacın da dokularının arasında devamlı bir su dolaşımı olur. Bu su dolaşımı dokuların gelişimi, bölünmesi ve ağacın sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için gerekli alt yapıyı oluşturur.
Ağaç dokusunu oluşturan hücreler biyolojik olarak ikincil bölünür dokular olarak sınıflandırılırlar. İkincil bölünür dokular, yeniden bölünme özelliği gösteren Parankima hücrelerden meydana gelmektedir. Kök ve gövdeyi kuşatan hücre grupları bölünerek enine büyümeyi sağlar. Ağaç dokusu içerisinde yer alan 3 doku sistemi bulunur, bunlar temel doku sistemi, iletim doku sistemi ve örtü doku sistemidir.
Temel doku sistemi; Bitkinin metabolik faaliyetlerinden sorumlu sistemdir. Çift çeneklilerde bitkinin 'öz' adı verilen merkezi bölümünde yer alır.
İletim doku sistemi; Dokular arasında madde alışverişi, birbirleri ile temas halinde bulunan hücreler arasında ozmos ve difüzyon gibi işlevleri yerine getirir.
İletim dokusu bitki ne kadar büyürse büyüsün, kökün en dış kısmından en tepeki en yeni yaprağa kadar bütün hücrelerin iletişim halinde olmasını sağlar.
Örtü doku sistemi; Bitkiyi aşırı su kaybı, mekanik etkiler ve böcek saldırıları gibi dış etkenlerden korur. Bitkinin derisi olarak kabul edilen bu sistem Edipermis ve Periderm hücre tabakalarından oluşur.
Ağaç dokusu özellikleri; İkincil bölünür dokular arasında sınıflandırılan ağaç dokusu çift çenekli, çok yıllık ve açık tohumlu bitkilerin kök ve gövdelerinde bulunur. Mevsimlik bitkiler ile tek çenekli bitkilerin ağaç dokusu oluşmaz. İç ve dış ağaç dokusu olmak üzere ikiye ayrılırlar. - İç ağaç dokusu; bitkinin enine büyümesini sağlar. İletim demetlerini ve bitkinin yaş halkalarını oluşturur. İlk baharda, ince çeperli büyük ve açık renkli olan hücre tabakası, sonbaharda kalın çeperli, küçük ve koyu renkli hücrelere dönüşür. İç ağaç dokusunun bu özelliği sayesinde her yıl biri açık renkli ve ince, diğeri ise koyu renkli ve kalın olmak üzere 2 halka meydana gelir. Bu halklar yaş halkası olarak isimlendirilir. Ağacın yaşı ağaç dokusunun oluşturduğu bu halkaların toplanıp ikiye bölünmesi ile hesaplanır.
- Dış ağaç dokusu; Çok yıllık odunsu bitkilerin kök ve gövdelerinde bitkinin yaşlanmasına bağlı olarak epidermis hücrelerinin parçalandığı görülür. Parçalanan epidermis hücrelerinin yerini alan doku tabakası ise dış ağaç dokusu ya da mantar doku olarak ifade edilir. Lateral meristem içinde kök ve gövde ucundan belirli bir uzaklıkta yani bir anlamda yaşlı olan kısımlarda görülür. Parçalanan epidermisin yerini alan mantar doku kök ve gövdenin korunmasından sorumludur. Bitki kalınlaştıkça en dış yüzeyde bulunan mantar doku hücreleri gerilime dayanamaz ve parçalanırlar. Dış ağaç dokusunu oluşturan mantar doku gerilimden parçalanan dış kabuk yerine aktif bir şekilde bölünerek sürekli olarak dış tabakanın yenilenmesini sağlar.
21.01.2024 22:47:24
Ağaç Dokusu ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
