Doku Ölümü
Doku ölümü, bir veya birden fazla canlı dokunun fiziksel ve kimyasal hasar görmesi, değişmesidir. Bir diğer adıyla nekroz olarak da bilinir. Doku ölümündeki değişiklikleri başlatan iki temel olay vardır. Bunlar hücrelerin enzimlere ait sindirimler ve proteinlerin moleküler yapıda bozulmasıdır. Örneğin bir yanık durumunda aşırı ısıya maruz kalan vücut parçasında doku ölümü yaşanabilir.
Yanığın yanı sıra yaralanma, enfeksiyon, kanser, enfarktüs, zehirlenme gibi durumlarda da doku ölümü gerçekleşir.
Doku ölümü gerçekleşen hücre bir daha geri dönüşemez. Hasar gören hücre patolojik ölüm ile sonuçlanır. Hücre hasarını oluşturan travma hücre kanlanması, oksijen sisteminin bozulması ve enfeksiyon gibi nedenlere bağlı olarak gerçekleşir. Hücre sınırları düzensiz ya da belirsiz hale gelir. Son olarak da hücrenin bütünlüğü kimyasal ve yapısal olarak bozulur.
Doku ölümünün hepsi birbirinden farklı histomorfolojik bulgular içeren 4 tipi mevcuttur. Bunlar:
Koagulasyon doku ölümü: En sık gözlenen doku ölümü çeşididir. Dokulara kan sağlayan damarların, bir pıhtı veya mekanik etkenle tıkanması sonucu ortaya çıkar. Stoplazma proteinlerinin koagulasyona uğraması ile karekterize olan dokunun tüm hatları gözlenir hale gelir ve nukleus kaybolur. Stoplazma bu etkenlerin sonucu flu olarak gözlenir. Koagule hücre en az birkaç gün tüm hat çizgilerini korur. Koagulasyon doku ölümü beyin dışındaki hipoksik ölü hücrelerin karekteristik olarak ölümü ile oluşur.
Likefaksiyon doku ölümü: Dışarıdan gelen enzimlerin etkisi ile oluşan otoliz veya heteroliz sonucunda gözlenir. Likefaksiyon nekrozu bakteri infeksiyonu için karekteristik özelliklere sahiptir. Beyinde hipoksik hücre ölümü ile likefaksiyon nekrozu oluşur.
Yağ doku ölümü: Kendi içinde enzimatik yağ ve travmatik yağ olarak ikiye ayrılır. Pankreas enzimlerinin pankreas ve periton boşluğuna serbestleşmesi ile yağ hasara uğrar. Aktif pankreas enzimleri yağ hücrelerinde likefaksiyona yol açarak lipaz enzimleri aktifleştirir. Aktifleşen enzimler yağ hücrelerindeki trigliseritleri parçalar. Sonuçta tebeşir beyazı görünümünde hücre kitleleri oluşur. Travmatik yağda ise doku ölümü bazen canlı dışı fiziksel, kimyasal ya da canlı hastalık etkenleri ile de oluşabilir. En sık kadınların meme ve karın dokusunda oluşur. Travma sonucu yağ hücrelerinde yırtılma ve serbestleşme sonucu iltihap meydana gelir.
Gazlı doku ölümü: Büyük ve derin yaralanmalar sonucu dokuda meydana gelen gaz yapan anaerob bakteriler sebebiyle oluşur. Bakteri kapan doku hızla parçalanır ve kötü kokar. Bazı durumlarda ölümle sonuçlandığı da olmuştur.
Pütrefaksiyon doku ölümü: Hücre alanına saprofit adı verilen bakterilerin girmesiyle oluşur. Doku parçalanması sonucu pis kokulu, yeşilimsi-siyah renkte erime alanları meydana gelir. Vücut direnci düşük çocukların genelinde rastlanır. Erişkinlerde ise ağız ve yanaklarda oluşabilir.
21.01.2024 11:33:03
Doku Ölümü ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
