Doku ve Organ Bağışı
Doku ve Organ Bağışı, bazı hastalıkların tedavisi mümkün olmayacak hale gelir ve hasar gören organların yerine, canlı veya ölüden alınan, sağlam organların konulması ile hastalık tedavi edilir. Buna doku ve organ bağışı denir. Ülkemizde ve dünyada doku ve organ bağışı bekleyen hastaların sayısı gitgide artmaktadır. Kalp ve karaciğer nakli gerektiren hastalıklar, uygun organ bulunamadığında kısa bir süre sonra ölümle sonuçlanmaktadır.
Hangi organ ve dokuların bağışı yapılır?
Türkiye'de nakli yapılan organlar; karaciğer, böbrek, kalp, akciğer, pankreas ve ince bağırsaktır. Kalp kapağı, kornea, kemik, kemik iliği ve deri ise ülkemizde yapılan doku nakilleridir. Böbrekler vücutta sağ ve sol olmak üzere iki tanedir. Kanı süzerek vücudu zehirli maddelerden temizler. Fakat birçok sebepten dolayı böbrekler hasar görür ve iş göremez hale gelirler. Böbreklerin fonksiyonlarını yitirmesi ile böbrek nakli gereklidir. Ayrıca kalp ve karaciğer de işlevlerini yitirmesi durumunda bu organların da nakli gereklidir.
Doku ve organ bağışı kimlerden yapılır?- Kadavra donör (Verici): Kalp krizi, trafik kazası gibi nedenlerle yoğun bakımda tedavisi devam eden ve beyin ölümü gerçekleşen hastalardan doku ve organ nakli yapılan kişilere kadavra donör denir. Organ nakillerinde genellikle kadavra donör kullanılır.
- Canlı donör: Organ ve doku nakli bekleyen hastalara, yakınlarından kan grubu ve doku uyumu sonucu doku ve organ bağışı yapılır.
Böbrek ve karaciğer nakli, canlı donörlerden yapılabilir.
Doku ve organ bağışı alınan kadavra donörlerde aranan beyin ölümü şartı nedir?
Beynin fonksiyonlarının geri dönüşü olmaksızın kaybolmasına beyin ölümü denir. Beyin ölümü gerçekleşen hastalarda yoğun bakımda solunum ve dolaşım ventiletör denilen destek makinelerine bağlanarak sürdürülebilir. Beyin ölümü gerçekleşen kişiler tıbben ölmüş olarak kabul edilir. Ayrıca beyin ölümü gerçekleşen kişilerin organları da 24-36 saat sonra fonksiyonlarını kaybeder.
Beyin ölümü gerçekleşen kişiler kadavra donör olarak kabul edilir ve hastanın organları fonksiyonlarını yitirmeden organların alınarak bekleyen hastalara nakledilmelidir. Genellikle beyin ölümü ile bitkisel hayat karıştırılır. Bitkisel hayattaki hastanın solunumu devam eder ve bu durum aylarca devam edebilir. Hatta iyileştirilebilirler.
Dünyada ve Türkiye'de doku ve organ bağışının gelişimi nasıldır?
İnsandan yapılan ilk doku ve organ bağışı 1947 yılında Boston'da yapılmıştır. İlk başarılı kalp nakli ise Dr. Christian Bernard tarafından 1967 yılında yapılmıştır. Ülkemizde ise 1968 yılında Dr. Kemal Beyazıt tarafından ilk kalp nakli yapılmış ancak hasta kaydedilmiştir. 1975 yılında ise ilk başarılı organ nakli olan canlıdan canlıya böbrek nakli Dr. Mehmet Haberal tarafından gerçekleştirilmiştir.
Doku ve organ bağışı nedir ve kimlere yapılır?
Kişi hayatta iken kendi iradesi ile tıbben öldükten sonra organlarının başka hastaların tedavisinde kullanılmasına izin vermesine doku ve organ bağışı denir. Doku ve organ bağışının kimlerden ve nasıl yapılacağı 2238 sayılı "Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun" içeriğinde açıkça belirtilmiştir. 2238 sayılı bu kanuna göre 18 yaşından büyük ve akli dengesi yerinde olan herkes doku ve organ bağışı yapabilir. Doku ve organ bağışı alacak hastalar, kan grubu ve doku uyumu, yaş, boy, kilo ve aciliyet durumuna göre belirlenir. Cinsiyet, ırk, dil, din, zengin-fakir ayrımını gözetilmez.
Doku ve organ bağışının dini yönden sakıncası var mıdır?
Çoğu dine göre doku ve organ bağışı yapmanın sakıncası yoktur. Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 396/13 sayılı kararı ile doku ve organ bağışının caiz olduğu açıklanmıştır.
20.01.2024 18:16:30
Doku ve Organ Bağışı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
