Histoloji Epitel Doku
Histoloji epitel doku, canlı organizmadaki yüzeyleri örten, damarsız hücre tabakasıdır. Canlı organizmalar bir veya daha çok hücreden oluşur. Doku aynı görev için özelleşmiş ve yapıları genellikle benzer olan hücrelerin, hücreler arası sıvı ile bir araya gelmesiyle oluşur. Hücreler kendi aralarında yapısal ve işlevsel olarak birlikler oluştururlar.
Hücre canlı kalabilmek için besin alır ve metabolizması için kullanır. Artık olan maddeleri uzaklaştırır. Hücrelerdeki sıvı ve sitoplazma arasında devamlı bir ilişki vardır. Sıvıdaki değişikler hücreyi doğrudan etkiler. Bu durum öncelikle doku düzeyinde önemlidir. Dokular canlının erişkinlik dönemimde son biçimini alır. Dokular hayvansal ve bitkisel olarak ikiye ayrılır. Hayvansal dokular ise kendi aralarında epitel doku, bağ ve destek doku, kas doku, sinir doku olmak üzere dörde ayrılır.
Epitel doku kendi içinde 3'e ayrılır. Bunlar:
Örtü Epiteli: Koruma epiteli olarak da bilinir. Organların iç ve dış yüzeylerini örter. Organları oluşan fiziksel ve kimyasal etkenlere karşı korur. Epitel dokuda hücreler arası aralıklar oldukça dardır. Bu aralıklar karbonhidrat molekülleri içeren glikokaliks maddesi ile doludur. Hücre örtüsünü oluşturan maddeler sentezlenerek hücre dışına çıkarılırlar. Bu örtü hücrelerin sıkıca bir arada tutunmalarını sağlar. Bu örtü tüm yüzlerinden epitel hücrelerini çevreler. Örtü epiteli üzerine oturduğu bağ dokusu içindeki damarlardan bazal lamina aracılığıyla yoluyla beslenir.
Organizmanın değişik bölgelerinde bulunan örtü epiteli gerek yapı, şekil ve fonksiyonel özellikleri ile çeşitlilik gösterir. Hücrelerin kat sayılarına göre tel katlı ve çok katlı epitel olarak, şekillerine göre ise yassı, kübik, silindirik epitel olarak sınıflandırılır.
Bez Epiteli: Salgı çıkaran epitel doku çeşididir. Bez dokusunu oluşturan hücreler kendileri için gerekli molekülleri kandan alarak onları hücre içi mekanizmalarıyla daha karmaşık yapılı ürünler haline dönüştürürler. Dönüşümden sonra yine aynı yolla kana ger verirler. Son olarak molekülleri iç ya da dış ortamlara salgılarlar. Bu olaya salgılama adı verilir. Salgılamadaki kimyasal dönüşümde enerjiye gerek vardır. Salgı yapma şekillerine göre iç salgı, dış salgı ve karma salgı olarak sınıflandırılır. İç salgı bezi hipofiz gibi salgısını direkt olarak kana hormon olarak verir. Dış salgı bezi gözyaşı gibi salgısını bir kanalla boşluğa verir. Karma salgı bezi ise pankreas gibi hem iç hem de dış salgı yapar.
Duyu Epiteli: Dış ortamdan gelen fiziksel, kimyasal ve ışık uyarılarını alıp bunu özel bir enerji şekline çeviren dokudur. Kendini yenileme özelliği yoktur. Epitel hücrelerinin farklılaşmasıyla oluşmuştur. Birincil, ikincil ve serbest olarak çeşitleri vardır. Gözde ışığı, kulakta sesi, burunda kokuyu ve deride dokunmayı algılayan hücreler duyu epitel hücreleridir.
20.01.2024 15:41:29
Histoloji Epitel Doku ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
