Doku ölmesi nedir, hangi durumlarda gerçekleşir?

Doku ölmesi, tıp dilinde "nekroz" olarak adlandırılan, canlı bir organizmada hücrelerin veya dokuların erken ve kontrolsüz şekilde ölmesi durumudur. Bu süreç, genellikle hücrelerin dış etkenler (toksik maddeler, enfeksiyonlar, travma vb.) nedeniyle zarar görmesi sonucu gerçekleşir. Nekroz, programlı hücre ölümü olan "apoptoz"dan farklıdır; nekrozda hücreler pasif olarak ölür ve çevre dokularda iltihabi reaksiyonlara yol açabilir. Ölü dokular, normal işlevlerini kaybeder ve zamanla vücut tarafından temizlenmeye çalışılır.

Doku ölmesi, çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. İşte yaygın görülen durumlar:

• Kan Akışının Kesilmesi (İskemi): Dokulara yeterli oksijen ve besin gitmemesi sonucu nekroz oluşur. Örneğin, kalp krizi (miyokard enfarktüsü) sırasında kalp kası dokusu veya inmede beyin dokusu ölebilir.
• Fiziksel Travma: Yaralanmalar, basınç, yanıklar veya donma gibi durumlar dokulara zarar vererek nekroza neden olabilir. Örneğin, şiddetli yanıklarda cilt dokusu ölür.
• Enfeksiyonlar: Bakteri, virüs veya mantar gibi patojenlerin neden olduğu enfeksiyonlar, dokularda iltihap ve hasara yol açarak nekroz geliştirebilir. Gangren, bu durumun ciddi bir örneğidir.
• Kimyasal veya Toksik Maddeler: Zehirli kimyasallar, ağır metaller veya ilaçların yan etkileri hücrelere zarar vererek doku ölmesine sebep olabilir.
• Radyasyon: Yüksek dozda radyasyona maruz kalmak, hücre DNA'sını bozarak nekrozu tetikleyebilir.
• Otoimmün Hastalıklar: Bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularına saldırması sonucu, örneğin romatoid artritte eklem dokularında nekroz görülebilir.
• Metabolik Bozukluklar: Diyabet gibi hastalıklarda, kan şekeri seviyelerinin kontrolsüz olması sinir ve damar dokularında hasara neden olarak nekroza yol açabilir.

Doku ölmesi, erken teşhis ve tedavi gerektiren ciddi bir durumdur; tedavi edilmezse enfeksiyon yayılabilir veya organ kaybına varan sonuçlar doğurabilir.