Doku nakli, vücut bütünlüğü bozulmuş ve buna bağlı olarak fonksiyon kayıpları bulunan kişilerde yapılan bir operasyondur. Bu operasyon, insanlarda form ve fonksiyonel açıdan iyileşmeler sağlayarak yaşam kalitesini artırmaktadır. Günümüzde doku nakli, bazı organlar için oldukça basit bir şekilde gerçekleştirilirken, bazı organlar için son derece hassas davranılmasına rağmen oldukça zorlu olabilmektedir. Başarıyla gerçekleştirilen bu ameliyatlar sonrasında hastaların yaşam kalitesi ciddi oranda artırılmaktadır. İnsanlarda doku nakli, el, kol, ayak, bacak, yüz, deri, üst solunum yolları ve bağırsaklar gibi organlarda yapılmaktadır. Ülkemiz son yıllarda bu konuda büyük başarılar elde ederek tıp alanında ilklere imza atmıştır. Dünya çapında ilgi gören doku nakli türlerinden biri olan yüz nakli ve deri naklini gerçekleştiren Türkiye, bu operasyonlara devam etmektedir.

Doku nakli, 15 yaşından büyük ve 65 yaşından küçük olan herkese rahatlıkla uygulanabilen bir operasyondur. Ancak doku nakli yapılabilmesi için bir verici gerekmektedir. Bunun için beyin ölümü gerçekleşmiş ve aile rızası alınmış olan bireyler bulunmalıdır. Bu kriterlere uygun kişiler bulunduğunda, uyum testleri yapılmaktadır. Çünkü kan uyumunun eşit olması yani uyumlu olması şarttır. Ancak kan uyumu her ne kadar gerekli olsa bile, doku naklinde doku uyumu aranmamaktadır. Fakat bazen şiddetli doku reddine neden olacak durumların varlığı alıcıda aranmalıdır. Bu sadece bir önlem olarak yapılır. Doku nakli olacak kişinin bu kararı iyi vermesi gerekmektedir, çünkü doku nakli, ciddi bir operasyon olduğu için geri dönüşü olmayabilir.

Doku nakli olacak kişinin bu ameliyatlar öncesinde birden çok branşla ilgilenen cerrahlarla görüşmesi ve psikiyatrik değerlendirme yapılması gerekmektedir. Bunun yanı sıra kişinin hematolojik ve mikrobiyolojik değerlendirmelerinin yapılması gerekmektedir. Tüm bu incelemeler yapıldıktan sonra işlemler hakkında hasta ve hasta yakınlarına genel bilgiler verilir ve gerekli bilgilendirmeler yapılır. Daha sonra ameliyat sonrasında yaşanacak olan süreçler hakkında da hastaya ve yakınlarına bilgiler verildikten sonra, doku nakli olacak hasta için konsey kararının olumlu olması beklenir. Nakil onaylandıktan sonra hasta ameliyathaneye alınarak genel anestezi altında operasyona başlanır.

Ameliyat sonrasında hasta uzun süreler boyunca hastanede kalacaktır. Yatış süresi uzun olacağı için, taburcu olma durumu beklenmemelidir. Uzun süreli ilaç tedavilerinin yanı sıra hastanın bulunduğu ortama kimsenin girmemesi sağlanır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon sürecine hastanın hazır olması gerekmektedir. Bu süreçte tedaviye uygunluk gösterilmesi gerekir. Aksi durumlarda nakledilen dokuların fonksiyonları gelişmeyebilir. Yani ameliyat sonrasındaki fizik tedavi, en az ameliyat kadar önemlidir. Doku nakli sonrasında hasta üç ay kadar hastanede kalacaktır. Hasta her ne kadar üç ayda taburcu olsa bile, fizik tedavi uygulamaları iki yıl kadar sürecektir.

Doku naklinin dünyada örneği oldukça azdır. Bu kişilerde tüm tedavi yöntemleri denenmesine rağmen doku nakli başarısız olduğunda, nakledilen dokunun başarısız olması durumunda, hastanın vücudunun belli bölgelerinden alınan dokular kullanılarak doku nakli yapılan bölgeye rekonstrüktif cerrahi uygulanır. Bu şekilde hasta tekrar organ nakli bekleyenler listesine alınır.

Ölen kişiden alınan organ ve doku nakli işlemi, alıcıda olduğu kadar özenle yapılmaktadır. Organlar çıkarıldıktan sonra kalan bölgeler özenle kapatılır ve cenazenin zarar görmemesine dikkat edilir. Bu durum, verici için hangi doku olursa olsun aynı şekilde gerçekleştirilir. Vericiden alınan yüz yerine protez ekipleri nakil yapılmadan önce vericinin organından kalıp alarak aynı şekilde bir maket yaparlar ve bu maket vericinin alınan dokusunun yerine dikilir.